Toruń

Paryż dla zakochanych, Bruksela dla amatorów czekolady, a Rzym dla tych, których fascynuje historia. Zaś malowniczy, zabytkowy Toruń to miejsce, które idealnie łączy to wszystko. Słynące z przepysznych pierników miasto, z magiczną starówką wpisaną na Listę UNESCO, zachwyca gości oryginalną architekturą gotyckich kamienic, kościołów i ceglanego ratusza. Nocna panorama Torunia jest zaliczana do siedmiu cudów Polski.

Turyści przyjeżdżają tutaj, by w ciszy średniowiecznych zakątków, w galeriach, muzeach, kawiarniach i pubach skrytych pośród starych murów, odetchnąć atmosferą czasów urodzonego w Toruniu Mikołaja Kopernika. Postać słynnego astronoma, dom jego urodzenia, chrzcielnica w gotyckiej katedrze i okazały pomnik na Rynku Staromiejskim, należą bez wątpienia do największych turystycznych atrakcji miasta, przyciągających co roku ponad 2 mln gości.

Smakosze obowiązkowo kierują swe kroki do Muzeum Toruńskiego Piernika. Od XIV wieku Toruń słynie z tradycji wypiekania tego korzennego ciastka. Najbardziej znane – w kształcie trzech złączonych serc – upiekł podobno młody piekarz zakochany w pięknej mieszczce Katarzynie. W toruńskich muzeach usłyszymy nie tylko legendy o pierniku, ale obejrzymy prawdziwe stare formy i piece piernikarskie, a nawet własnoręcznie wypieczemy piernik pod okiem mistrza!

W Toruniu znajduje się największa – po Krakowie – liczba autentycznych zabytków sztuki i architektury gotyckiej w Polsce. Gotyk jest znakiem rozpoznawczym Torunia. Dlatego oficjalnym hasłem promocyjnym miasta są słowa: „Toruń – gotyk na dotyk”.

Toruń założono w czasach średniowiecza (akt lokacji w 1233 r.). Miasto uniknęło w swojej burzliwej historii zniszczeń o totalnym zasięgu, choć wiele średniowiecznych budowli (m.in. kościół św. Mikołaja  i zamek krzyżacki) zostało zniszczonych. Wiele zachowanych średniowiecznych zabytków wykonano zgodnie z kanonem gotyckim.

Jednym z argumentów, które zdecydowały o tym, że toruńska starówka została 4 grudnia 1997 r. wpisana na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO, był autentyzm średniowiecznego i gotyckiego profilu Torunia. W sporządzonym przez zespół toruńskich naukowców opracowaniu, które stanowiło główną część wniosku o zaliczenie Torunia do grona miejsc dziedzictwa światowego, zaznaczono niezwykłą wagę zachowanej, średniowiecznej i gotyckiej spuścizny:

  • w Toruniu powstało i przetrwało do dziś wiele średniowiecznych budowli. Wszystkie reprezentują najlepsze osiągnięcia gotyckiej architektury ceglanej w Europie;
  • zachowane w Toruniu domy mieszkalne stanowią największy i najlepiej zachowany zespół gotyckiej architektury mieszkalnej w Europie północnej;
  • zachowany w stanie zbliżonym do pierwotnego unikalny układ przestrzenny to cenne źródło materialne do dziejów rozwoju miast w średniowiecznej Europie;
  • Ratusz Staromiejski łączy w sposób nigdzie indziej niespotykany funkcje sądowe, administracyjne i handlowe;
  • toruński zespół staromiejski łączy w sobie cechy nadrzecznego miasta portowego, miasta podwójnego (Stare i Nowe Miasto) z cechami miasta sprzężonego z zamkiem;
  • w Toruniu, niezależnie od wysokiego stopnia samodzielności, widoczne są wpływy przodujących ośrodków sztuki europejskiej z Brugią, Gandawą i Lubeką na czele. Fakt ten uznaje się za świadectwo istnienia europejskiej wspólnoty kulturowej miast hanzeatyckich;

Toruń był w średniowieczu związany z wieloma wydarzeniami o ogromnej wadze i znaczeniu historycznym. Odegrał ważną rolę w chrystianizacji i kolonizacji Prus, był głównym pośrednikiem w hanzeatyckim handlu z Europą wschodnią, był też w tej części Europy najważniejszym ośrodkiem kształtowania się poczucia tożsamości stanowej mieszczaństwa oraz miejscem podpisania Traktatu Toruńskiego w 1466 r.

Potwierdzeniem niezwykłej klasy toruńskiej starówki jest również raport sporządzony przez litewskiego prof. Jonasa Glemzę, który złożył wizytę ekspercką w Toruniu w październiku 1996 r. Wyrażone w nim opinie o materiale nominacyjnym i uwagi o stanie miasta stały się podstawą pozytywnej decyzji Komitetu UNESCO w Neapolu z 4 grudnia 1997 r. Zawarte w raporcie prof. Jonasa Glemzy wnioski są spisem powodów, dla których Toruń stał się własnością kulturową całego świata. Oto niektóre spostrzeżenia raportu prof. Jonasa Glemzy:

  • Cenna zabudowa historycznego miasta – średniowieczne kościoły, ratusz – reprezentuje sobą arcydzieła ludzkiego geniuszu twórczego. Spełniają one wymagania średniowiecznego systemu obronnego (mury, bramy, ruiny zamku, położenie Starego i Nowego Miasta).
  • Toruń został wpisany na listę siedmiu centrów historycznych Polski.
  • W skład nominacji wchodzą Stare i Nowe Miasto (wyraźne przykłady średniowiecznego rozplanowania miasta) oraz ruiny Zamku Krzyżackiego.
  • Do kryteriów nominacyjnych zaliczają się: historia średniowiecznego miasta, szczególnie jego idee naukowe i znaczenie miasta dla regionu.
  • Toruń jest wspaniałym przykładem średniowiecznego miasta-portu rzecznego w swej historii łączącego Polskę, Niemcy, Prusy, Skandynawię i Litwę.
  • W obszarze Starego i Nowego Miasta przetrwały liczne, autentyczne, wartościowe budowle gotyckie, renesansowe i barokowe.
  • Toruń posiada także cenny, dwupierścieniowy system fortyfikacji miejskich wzniesiony przez Prusaków – zabytek XIX-wiecznej architektury obronnej.
  • Toruń to unikalne wśród miast Związku Hanzeatyckiego miejsce urodzin Mikołaja Kopernika.

Toruń to także jeden z najważniejszych ośrodków kulturalnych w północnej Polsce. Co roku odbywa się tutaj wiele renomowanych festiwali: teatru, sztuki, filmu, muzyki klasycznej i nowoczesnej. W każdy weekend trafimy w mieście na ciekawy koncert, wystawę czy spektakl, prezentowane często w zabytkowych plenerach starówki. Nową ikoną Torunia, którą obowiązkowo powinien poznać każdy turysta, jest Centrum Kulturalno-Kongresowe Jordanki. Nieregularna bryła obiektu projektu hiszpańskiej pracowni Menis Arquitectos, kryjąca w środku oryginalną salę koncertową, zdobyła wiele prestiżowych nagród architektonicznych. By ją zobaczyć w pełnej krasie, najlepiej wybrać się na jeden licznych koncertów repertuarowych – od klasyki po jazz, rock czy pop.

Po koniec lata Toruń przyciąga tysiące gości z całego świata za sprawą odbywającego się w mieście Międzynarodowego Festiwalu Światła Bella Skyway Festival. Na kilka dni toruńska starówka zamienia się w baśniową scenerię niezwykłych spektakli światła i dźwięku, a miasto i jego liczne kawiarnie, restauracje i letnie ogródki tętnią życiem do późnych godzin nocnych.

Fani sportu zapełniają toruńskie trybuny podczas wielkich widowisk żużlowych na Motoarenie oraz prestiżowych zawodów lekkoatletycznych, ligowych meczów koszykówki czy siatkówki, rozgrywanych w Arenie Toruń – nowej sali sportowo-widowiskowej przy ul. Bema.

Mimo 800-letniej historii Toruń to miasto młodości. Uroda starówki, tradycja kopernikańska, doskonała baza edukacyjna i niewygórowane koszty utrzymania są magnesem dla tysięcy studentów. Do wyboru mają aż osiem wyższych uczelni, na czele z największym – Uniwersytetem Mikołaja Kopernika, oferującym kilkadziesiąt kierunków kształcenia. Najmłodszych adeptów nauki fascynują wystawy i eksperymenty, prezentowane w Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy”.

Zaledwie 45 minut z centrum Torunia do najbliższego lotniska w Bydgoszczy lub 1,5 godziny autostradą do Gdańska czyni z miasta doskonały cel wypadu weekendowego czy dłuższego urlopu. Toruń ma też dogodne połączenia drogowe, kolejowe i autokarowe z największymi miastami w Polsce i Europie. Rozbudowana sieć komfortowych hoteli, ale także mniejszych pensjonatów i ekonomicznych hosteli na starówce pozwala cieszyć się urokami Torunia zarówno turystom indywidualnym, jak i rodzinom czy grupom wycieczkowym. Wielu z nich przybywa tu tylko na chwilę, a zostaje – na zawsze.